عیوب انکساری چشم شامل نزدیک‌بینی، دوربینی، پیرچشمی و آستیگمات اختلالاتی هستند که بر اندازه و شکل عدسی چشم تأثیر می‌گذارند. این عیوب ممکن است باعث کاهش وضوح دید و ایجاد مشکلات در فعالیت‌های روزانه شوند. در این مقاله، به بررسی هر یک از این عیوب و علایم آن‌ها می‌پردازیم.
- نزدیک‌بینی (Myopia): نزدیک‌بینی وضوح دید ضعیف در دور و میانه‌ی راه‌ها، ولی توانایی دید خوب در نزدیکی را توصیف می‌کند. افراد مبتلا به نزدیک‌بینی معمولاً مشکلی در خواندن، کار با رایانه و تشخیص اشیاء دور دارند. این عارضه به دلیل افزایش طول محور قدامی چشم اتفاق می‌افتد.
- دوربینی (Hyperopia): دوربینی به وضوح دید ضعیف در نزدیکی و وضوح دید خوب در اشیاء دور اشاره دارد. افراد دارای دوربینی ممکن است در خواندن و کارهای نزدیک مشکل داشته باشند. این عارضه اغلب به دلیل کوتاهی محور قدامی چشم ایجاد می‌شود.
- پیرچشمی (Presbyopia): پیرچشمی یک عارضه طبیعی است که با پیر شدن افراد اتفاق می‌افتد. در این وضعیت، توانایی فوکوس بر اشیاء نزدیک کاهش می‌یابد. افراد مبتلا به پیرچشمی معمولاً نیاز به عینک یا لنز دارند.
- آستیگمات (Astigmatism): آستیگمات یک نوع عیب انکساری است که به دلیل عدم تقارن مناسب در شکل عدسی یا قرنیه چشم ایجاد می‌شود. این عارضه می‌تواند منجر به اختلال در وضوح دید و تصویر‌ها می شود. افراد مبتلا به آستیگمات معمولاً نیاز به عینک یا لنز ویژه دارند.
در نهایت، شناخت و درمان صحیح این عیوب انکساری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. افرادی که علائم هر یک از این عیوب را تجربه می‌کنند، باید به یک متخصص چشم مراجعه کنند تا تشخیص دقیق و راهنمایی در خصوص درمان مناسب دریافت کنند. همچنین، استفاده از عینک، لنزهای تماسی یا در موارد مشخص، جراحی می‌توانند بهبود وضعیت چشم را بهبود بخشند.
دلایل ایجاد مشکلات انکساری چشم
در ادامه به بررسی دلایل ایجاد مشکلات انکساری چشم می‌پردازیم.
- عوامل ژنتیکی: یکی از عوامل مهم در ایجاد عیوب انکساری، ژنتیک است. افرادی که والدین یا اجدادشان مشکل چشمی داشته‌اند، احتمالاً در معرض خطر بیشتری برای انتقال این عیوب به نسل بعدی هستند.
- فعالیت چشم: استفاده نامناسب و طولانی مدت از تلفن‌همراه، کامپیوتر یا خواندن در شرایط نور کم می‌تواند به چنین مشکلاتی منجر شود. همچنین، فعالیت‌های زیاد در محیط‌های با نور بیش از حد (مثل مشغول کار کردن در روز) می‌تواند باعث فرسودگی چشم و تغییر در شکل کره چشم شود.
- عوامل محیطی: محیط‌های خشک، گرم یا گرد و غباری می‌توانند باعث تحریک چشم و ایجاد تغییرات در تشکیل لایه‌های خارجی چشم شوند.
- سن: با پیشرفت سن، توانایی چشم در تنظیم کانون‌گذاری تصاویر کاهش می‌یابد. این می‌تواند منجر به ایجاد عیوب انکساری مرتبط با سن شود.
- مشکلات سلامت عمومی: برخی بیماری‌ها می‌توانند به شکل غیرمستقیم عواملی در ایجاد عیوب انکساری چشم باشند. به عنوان مثال، دیابت می‌تواند منجر به تغییرات در عروق و بافت‌های چشم شود که باعث تغییر در شکل چشم می‌شود.
- تاریخچه جراحی یا صدمه: جراحی‌های قرنیه یا لنز داخل چشم، یا حتی صدمات فیزیکی به چشم می‌توانند تغییرات در شکل چشم و ایجاد عیوب انکساری ایجاد کنند.
به‌طور کلی، دلایل ایجاد عیوب انکساری می‌توانند متنوع و ترکیبی باشند. برای تشخیص دقیق و مدیریت این عیوب، بهتر است با چشم‌پزشک مشورت کنید.
علائم
- تار دیدن: افراد ممکن است تجربه کنند که تصاویر را تار می بینند. این مشکل می‌تواند به دلیل تمرکز نامناسب تصاویر بر روی شبکیه ایجاد شود.
- دوبرابر دیدن: افراد با عیوب انکساری ممکن است تصاویر را دوتایی ببینند. این مشکل معمولاً در آستیگماتیسم رخ می‌دهد.
- دیدن یک درخشش با دیدن نورهای روشن: افراد ممکن است با دیدن نورهای روشن، درخشش‌های اضافی را تجربه کنند که ممکن است به علت هایپرمتروپی باشد.
- سردرد و میگرن: عیوب انکساری می‌توانند باعث ایجاد فشار و ناراحتی در چشم‌ها شوند که به نوبه‌ی خود می‌تواند منجر به سردرد و میگرن شود.
- خستگی چشم: افراد با عیوب انکساری ممکن است به سرعت خسته شوند. نیاز به استراحت بیشتری برای چشم‌ها داشته باشند، به ویژه در شرایط خواندن یا کار با دستگاه‌های الکترونیکی.
- مشکل در تمرکز بر خواندن: افراد ممکن است مشکل در تمرکز بر روی متن یا خواندن مطالب را تجربه کنند. این مشکل معمولاً به دلیل عدم توانایی چشم در تنظیم کانون‌گذاری تصاویر است.
درمان عیوب انکساری
از جمله روش‌هایی است که به افراد کمک می‌کند تا بدون نیاز به عینک یا لنز، دید بهتری داشته باشند. در زیر، به توضیح روش‌های شایع جراحی عیوب انکساری می‌پردازیم:
- لیزیک (LASIK): لیزیک یکی از محبوب‌ترین و رایج‌ترین روش‌های جراحی عیوب انکساری است. در این روش، یک لایه‌ی نازک از قرنیه برداشته می‌شود و با استفاده از لیزر Excimer، شکل قرنیه تغییر داده می‌شود تا توانایی چشم در کانون‌گذاری تصاویر بهبود یابد.
- فمتولیزیک (Femto LASIK): این روش نیز همانند LASIK عمل می‌شود، با این تفاوت که برش‌های ابتدایی بر روی قرنیه با لیزر فمتوثانیه (Femtosecond Laser) انجام می‌شود. این روش امکان برش‌های دقیق‌تر و بهبود کنترل بر روی قرنیه را فراهم می‌کند.
- PRK (Photorefractive Keratectomy): در PRK، لایه‌ی بیرونی قرنیه به نام اپیتلیوم برداشته می‌شود و سپس با لیزر Excimer شکل قرنیه تغییر داده می‌شود. این روش مناسب افرادی است که قرنیه‌ی ضخیم‌تری ندارند یا مشکلات دیگری از قبیل خشکی چشم دارند.
- لازک (LASEK): لازک نیز به مشابهت PRK عمل می‌کند، اما در این روش، لایه‌ی اپیتلیوم را بر نمی دارند، بلکه آن را با استفاده از الکل تخریب کرده و سپس شکل قرنیه را با لیزر Excimer تغییر می‌دهند.
- اپی لیزیک (EpiLASIK): این روش نیز به شکلی مشابه PRK و LASEK انجام می‌شود، اما از لایه‌ی نازکی به نام “اپیتلیوم” بر روی قرنیه جدا می‌شود تا به شکل قرنیه تغییر داده شود.
- لنز داخل چشمی (Phakic IOL): در این روش، یک لنز مصنوعی را به داخل چشم ایمپلنت می‌کنند تا توانایی کانون‌گذاری تصاویر را بهبود دهد. این روش برای افرادی که قرنیه‌ی مناسبی برای جراحی ندارند، مناسب است.
- لنزهای تماسی: یک روش غیرجراحی برای مدیریت و درمان عیوب انکساری چشم هستند. این لنزها با قرار گرفتن روی چشم، به تصحیح توانایی کانون‌گذاری تصاویر کمک می‌کنند. همچنین به فرد امکان دید بهتر را می‌دهند.
- عینک طبی: این عینک ها معمولا پیشنهاد اول چشم پزشکان به شما برای بهبود دیدتان هستند.
