چشم انسان از حیاتی ترین قسمت های بدن می باشد که یه بینایی فرد کمک می کند. چشم ها از اجزائی چون پلک، مژه، ملتحمه، صلبیه، قرنیه، مردمک، عنبیه، زجاجیه، عدسی چشم، زلالیه، شبکیه و مشیمیه تشکیل شده است. قرنیه چشم به قسمت شفاف چشم گفته می شود که عنبیه در زیر آن مشخص می باشد. برای درمان مشکلات قرنیه راه های زیادی وجود دارد و هر کدام از راه های درمانی مشکل خاصی را می توانند درمان کنند. مثلا برای تغییر شماره چشم از عمل جراحی لیزیک استفاده می شود که این عمل بر روی قرنیه انجام می شود. همچنین عمل پیوند قرنیه برای درمان عفونت قرنیه، پارگی قرنیه و … انجام می شود. در این مقاله به شما کمک می کنیم تا قرنیه چشم را بهتر بشناسید. با ما همراه باشید.
قرنیه چشم چیست؟
برای محافظت از چشمها لایه شفافی وجود دارد که در برابر گرد و خاک و آلودگی های دیگر از چشم ها مراقبت می کند. این لایه بدون عروق می باشد و در صورت بروز هرگونه مشکل دچار خونریزی نمی شود. به طور کلی این بافت ازطریق مایع چشم و اشک مواد مورد نیاز خود دا تامین می نماید.
از مزایای دیگر قرنیه چشم می توان فیلتر کردن اشعه ماوراء بنفش و انعکاس و شکست نور اشاره کرد. لازم به ذکر است عواملی چون ضربه به سر، التهاب، زخم، یا برخی بیماری های مادرزادی موجب مشکلاتی در قرنیه چشم و بینایی فرد می شوند و بهتر در برابر این عوامل از قرنیه محافظت کرد.
لایه های قرنیه چشم
قرنیه از سه لایه اصلی و دو لایه فرعی تشکیل شده است که شامل اپیتلیوم، لایه بومان، استروما، غشای دزمات و اندوتلیوم می باشد. در ادامه به تعریف هر کدام از این لایه ها می پردازیم.
اپیتلیوم
به خارجی ترین لایه قرنیه چشم اپیتلیوم گفته می شود که وظیفه آن مسدود سازی منافذ ورود مواد خارجی به درون چشم و ارائه یک سطح نرم برای جذب مواد مغذی و اکسیژن می باشد تا بتواند به لایه های درونی قرنیه این مواد مغذی را برساند. در این لایه از عصب های ریزی تشکیل شده است که بسیار حساس می باشد و در اثر مالش چشم این لایه دچار سوزش و درد می شود.
غشاء بومان
بعد از اپلیتیوم غشاء بومان وجود دارد که متشکل از پروتئین فیبری(کلاژن) می باشد. اگر در این لایه حفره ای ایجاد شود در صورت کم بودن ترمیم خواهد شد و در صورت بزرگ بودن حفره فرد با مشکل دید مواجه می شود.
لایه استروما
لایه استروما بعد از لایه بومان قرار دارد و بسیار ضخیم می باشد. این لایه متشکل از آب و کلاژن است که کلاژن موجب استحکام و قابلیت ارتجاعی و شفافیت قرنیه چشم می شود.
غشاء دیسکمنت
این لایه بعد استروما و قبل از اندوتلیوم قرار می گیرد و ضخامت کمی دارد و به همین دلیل می تواند از ورود باکتری ها و التهابات به داخل چشم جلوگیری کند. لایه اندوتلیوم تامین کننده پروتئین فیبری این لایه می باشد. در صورت بروز هر گونه زخم بر روی این لایه به صورت خود به خود ترمیم صورت می گیرد و می توان گفت غشاء دیسکمنت توانایی ترمیم خود را دارد.
لایه اندوتلیوم
به درونی ترین لایه قرنیه لایه اندوتلیوم گفته می شود که در بین لایه های اصلی کوچکترین می باشد و موظف است لایه های دیگر را پاکسازی کند. میعانات زیادی وارد قرنیه خصوصا لایه استروما می شود که لایه اندوتلیوم با پمپاژ مواد مایع به خارج از التهاب لایه استروما جلوگیری می کند.
انواع بیماری قرنیه چشم
قرنیه ممکن است دچار بیماری های زیادی شود که در ادامه به چند مورد می پردازیم.
بیماری کراتوکونوس
بیماری کراتوکونس یکی از بیماری های قرنیه می باشد که در اثر نازک شدن سطح قرنیه رخ می دهد. این بیماری به بیماری قوز قرنیه نیز معروف می باشد که قرنیه حالت مخروطی به خود می گیرد. از جمله عوارض این بیماری می توان به آستیگماتیسم و نزدیک بینی اشاره کرد. همچنین دید مات، حساسیت به تابش نور و حتی کوری از جمله مشکلاتی است که این بیماری ایجاد می کند. این بیماری با استفاده از لنزهای اسکلرال درمان می شود.
زخم قرنیه چشم همراه با التهاب و ضرب دیدگی
هر گونه زخم و ضربه به چشم ممکن است بر روی قرنیه تاثیر گداشته و حفره ایجاد کند و بهبودی کامل رخ ندهد. در این صورت فرد دچار کاهش دید می شود و می تواند با مراجعه به پزشک یکی از عمل های درمانی قرنیه چشم را انجام دهد.
تاول کراتوپاتی
بر اثر اختلال عملکرد قرنیه تاول های کوچکی بر روی قرنیه شکل می گیرند که ممکن است بر روی قرنیه حفره ایجاد کنند و همچنین در بینایی فرد اختلال ایجاد نماید.
و…
تشخیص بیماری قرنیه
بیماری قرنیه با توجه به تشخیص پزشک مشخص می شود. به این صورت که با استفاده از ابزار های بزرگنمایی چشم ها توسط چشم پزشک معاینه می شود. استفاده از لامپ اسلیت و دستگاه های پیشرفته دیگر مانند توپوگرافی قرنیه ای به پزشک این امکان را می دهد تا علائم اولیه بیماری های چون آب مروارید، آسیب های قرنیه ای که در قرنیه چشم رخ داده است را تشخیص و درمان کند.
درمان بیماری های قرنیه چشم
بیماری های قرنیه نیز باید بعد از تشخیص سریعاً درمان شوند. پزشک با توجه به مشکل شما عمل های لیزیک، لازک، فمتو لیزیک، عمل اندوسکوپی ک یا عمل پیوند قرنیه را به شما پیشنهاد می دهد. البته بعصی از بیماری های چشمی شما مانند دوربینی، نزدیک بینی و آستیگماتیسم با استفاده از عینک و لنز قابل درمان می باشد و نیازی به جراحی ندارد.
مراقبت از قرنیه چشم
از مالیدن چشم ها خودداری کنید.
از لوازم آرایشی اصل برای چشم های خود استفاده نمایید.
در صورت استفاده از لنز از مراکز معتبر لنز را خریداری کنید.
از استفاده لنزهای آلوده بپرهیزید و قبل استفاده از لنزها در ابتدا لنزهای خود را با محلول مناسب بشویید و سپس بعد از شستن دستها لنزها را بر روی قرنیه چشم قرار دهید.
در هنگام استفاده از موبایل و تبلت از عینک های بلو کنترل استفاده نمایید.
در هنگام قرار گرفتن در معرض آفتاب از عینک های آفتابی استفاده نمایید.
به چشم ها بعد از مطالعه و … استراحت بدهید.
در هنگام کارهای خطرناک (نجاری، جوشکاری)از شیلدهای محافظتی استفاده کنید تا خورده چوب، براده آهن و … وارد قرنیه چشم نشود.
کلام آخر
چشم ها عضو حیاتی بدن هستند و بسیار حساس می باشند و باید مراقبت بیشتری از چشم ها نمود. قرنیه چشم لایه محافطتی چشم می باشد که سه لایه اصلی و دو لایه فرعی تشکیل شده است و مانع از ورود آلودگی و باکتری به داخل چشم می شود. اما بیماری های قرنیه بسیاری وجود دارند که در صورت بروز مشکل در قرنیه چشم بهتر است سریعا به چشم پزشک مراجعه کنید. بیماری های کراتوکونوس، تاول کراتوپاتی، زخم قرنیه و … از بیماری های رایج قرنیه چشم می باشد که باید در صورت بروز هر گونه علائم مشابه درمان شود.
