قرنیه محافظ چشم می باشد و خراش و پارگی قرنیه آسیب جدی خواهد بود که در اثر ضربه به سر، وارد شدن اجسام تیز به قرنیه و یا حتی ورود ذرات معلق در هوا ایجاد می شود و ممکن است بسیار خطرناک باشد و در صورت شدید بودن زخم یا پارگی نیاز به پیوند قرنیه باشد. کراتوپلاستی یا پیوند قرنیه نوعی عمل جراحی چشمی می باشد که قرنیه جدیدی را با جراحی به چشم شما پیوند می زنند. با انجام این عمل شمه همانند گدشته بینایی خود را باز می یابید. در این مقاله به پیوند قرنیه و باید نبایدهای قبل و بعد از عمل می پردازیم با ما همراه باشید.
پیوند قرنیه چیست؟
نوعی عمل جراحی می باشد که بافت آسیب دیده قرنیه را به صورت کلی یا بخشی که آسیب دیده را برداشته و بافت اهدا شده را جایگزین می کند. قرنیه اهدایی متعلق به افرادی است که بعد از مرگ این بافت را اهدا کرده اند. پیوند قرنیه تاکنون سازگاری بالایی داشته است و طبق تحقیقات انجام شده کمتر کسی دچار پس زدگی قرنیه شده است.
چه افرادی از پیوند قرنیه می توانند استفاده کنند؟
افرادی که دچار اسکار قرنیه، آسیب دیدگی و یا عفونت شده اند.
کسانی که قرنیه آنها دچار زخم یا خراشیدگی ناشی از عفونت شده است.
افراد مبتلا به قوز قرنیه
افرادی که قرنیه آنها نازک، کدر یا متورم شده است.
کسانی که از بیماری های ارثی چشم مانند دیستروفی فوکس و … رنج می برند.
افرادی که بعد از جراحی چشم دچار مشکل شده اند.
انواع جراحی پیوند قرنیه
جراحی قرنیه به شکل های گوناگون انجام می شود که در ابتدا معاینه پزشک با توجه به وضعیت شما جراحی را انجام می دهد.
پیوند تمام ضخامت قرنیه
در این پیوند تمام لایه های قرنیه برداشته و به طور کامل با نمونه اهدایی جایگزین می شود. این نوع عمل برای افرادی که دچار آسیب شدید قرنیه و اسکار شدید هستند تجویز می شود و با بخیه هایی نازک قرنیه جدید را به چشم می دوزند.
پیوند تمام ضخامت قرنیه روند بهبود طولانی تری دارد و باید بعد از عمل مراقبت خوبی انجام گیرد.
پیوند با ضخامت ناکامل قرنیه
بیشتر افراد مبتلا به قوز قرنیه و یا افرادی که دچار اسکار قرنیه که لایه داخلی قرنیه آسیب ندیده اند از این پیوند استفاده می کنند. در این لایه های نازک خارجی و لایه های ضخیم میانی برداشته می شود و لایه های جدید قرنیه جایگزین خواهد شد. به دلیل کاهش عفونت در این نوع پیوند دوره درمان آن نیز کوتاه تر می باشد.
کراتوپلاستی اندوتلیال
اندوتلیال لایه داخلی قرنیه می باشد که بیشتر پیوند قرنیه برای درمان این لایه انجام می شود. افراد مبتلا به بیماری های ارثی مانند دیستروفی فوکس و … از پیوند اندوتلیال استفاده می کنند. این پیوند مدت زمان بهبودی کمتری دارد و برای افرادی که فقط لایه داخلی آن ها آسیب دیده مناسب می باشد.
کراتوپلاستی اندوتلیال خود به سه نوع تقسیم می شود که می توان به کراتوپلاستی اندوتلیال با برداشتن دسمه(DSEK)، کراتوپلاستی اندوتلیان غشای دسمه(DMEK) و کراتوپلاستی اندوتلیال غشای مرکزی اشاره داشت.
چگونگی انجام پیوند قرنیه
پزشک جراح در ابتدا با انجام آزمایشاتی وضعیت عمومی شما را بررسی می کند و بعد از آن یکی از عمل هایی که مناسب قرنیه شما باشد را انجام می دهد.
در ابتدا مصرف آسپرین را چند هفته قبل از عمل کنار بگذارید و یک روز قبل از عمل قطره های آنتی بیوتیک مصرف کنید تا از بروز عفونت جلوگیری کنید.
جراحی پیوند قرنیه به صورت سرپایی و بی حسی موضعی انجام می شود. جراح با کمک میکروسکوپ عمل را انجام می دهد و طول زمان جراحی نیم ساعت تا یک ساعت به طول می انجامد و بافت قرنیه جدید جایگزین بافت قبلی می شود.
بعد از عمل بهتر است تا ۴ روز از چشم بند استفاده نمایید تا لایه رویی قرنیه بهبود پیدا کند. لازم به ذکر است قرمزی چشم ها و حساسیت به نور و احساس ناراحتی در چشم امری طبیعی است و در هر فردی رخ می دهد.
برای کاهش عفونت پزشک معالج شما قطره ی چشمی تجویز خواهد نمود و برای کاهش درد مسکن برای شما می نویسد. بعد از جراحی بیمار می تواند به خانه برگرد و یک روز بعد از عمل برای معاینه به پزشک مراجعه کند. همینطور به صورت هفتگی باید زیر نظر پزشک باشد و بعد از آن می تواند بعد از چند ماه برای معاینه به پزشک خود مراجعه نماید.
تا حدالامکان از چشم های خود محافظت کنید تا آسیبی ایجاد نشود و به صحبت های پزشک خود عمل کنید.
به دلیل کند بودن روند بهبودی در صورت داشتن بخیه بعد از چند ماه باید به پزشک خود مراجعه کرده و بخیه ها را بکشید.
بهبود بینایی پس از عمل پیوند قرنیه
بعد از عمل امکان بدتر شدن بینایی وجود دارد و بعد از چند ماه بینایی خوبی خواهید داشت. بعد از درمان سطح خارجی قرنیه پزشک معالج شما باید اقداماتی را انجام دهد.
اصلاح ناهمواری در قرنیه
وجود بخیه های قرنیه موجب کاهش دید می شود و پزشک در صورت لزوم برخی از بخیه ها را آزاد می کند و برخی را تنگ تر می کند تا تاری دید شما برطرف شود.
اصلاح مشکلات بینایی
اگر بعد از عمل دچار نزدیک بینی، دوربینی، آستیگماتیسم شدید با تجویز پزشک متخصص می توانید از عینک، لنز و راه های درمانی دیگر استفاده کنید.
عوارض احتمالی پیوند قرنیه
هر جراحی ای ممکن است در برخی افراد عوارضی را ایجاد کند و پیوند نیز ممکن است خطراتی داشته باشد.
پس زده شدن پیوند بسیار کم است و در برخی موارد نادر این اتفاق رخ می دهد. دو روش DDEK و DMEK کمتر دچار رد پیوند می شوند. زیرا در این عمل پیوند قرنیه بافت پیوندی کمی استفاده شده است.
همچنین ممکن است عوارض دیگری چون
- عفونت
- خونریزی
- افزایش فشار داخل چشم(گلوکوم)
- کدر شدن عدسی چشم(آب مروارید)
- تورم قرنیه
- جدا شدگی شبکیه چشم
رخ دهد که بسیار خطرناک می باشد.
نتیجه گیری
پیوند نوعی جراحی قرنیه می باشد که به بینایی بهتر و افزایش دید شما کمک می کند. بیشتر در اثر وجود اسکار، زخم، پارگی و … نیاز به تعویض قرنیه می باشد که می توان با پیوند قرنیه، قرنیه جدید را جایگزین قرنیه آسیب دیده کرد. چند نوع پیوند قرنیه وجود دارد که شامل پیوند با ضخامت کامل قرنیه، پیوند با ضخامت نیمه کامل و کراتوپلاستی اندوتلیال است که این نوع پیوند بهتر از بقیه پیوندها می باشد.
بعد از عمل روند بهبود طولانی است و باید در زمان های مناسب حتما به پزشک مراجعه کنید تا در صورت بروز هر گونه مشکل با تجویز دارو و … مشکل قرنیه شما برطرف شود.
